Devlete ait kamu kurumlarında gerçekleştirilen işlemler için yapılması gereken ödemeler vardır. Bu ödemelere harç adı verilir. Taşınmazlarla ilgili işlemlerde sıklıkla karşımıza çıkan tapu harcı da bunlardan biridir. Peki tapu harcı nedir? Tapu harcı oranı nasıl hesaplanır? Detayları içeriğin devamında bulabilirsiniz.
Tapu Harcı Nedir?
Tapu harcı tanımını yapmadan önce tapu kavramını da kısaca açıklamak gerekir. Taşınmazların bir nevi kimlik belgesi olarak nitelendirebileceğimiz tapu belgesi, ilgili taşınmazın bağlı olduğu tapu ve kadastro müdürlüğü tarafından verilir. Tapu belgesi üzerinde taşınmazın bulunduğu yer, sahibi, satış bedeli, vb. olmak üzere taşınmaza ait her türlü bilgi yer alır.
Taşınmazın satış işlemi sırasında tapu belgesinde yer alan alıcı ve satıcı bilgileriyle satış bedeli bilgisinin değiştirilmesi ve tapunun taşınmazın yeni sahibi adına yeniden düzenlenmesi gerekir. Tapu ve kadastro müdürlüğünde yapılacak bu işlemler için tapu harcı adı verilen bir bedel ödenmesi gerekir. Tapu işlemlerinin yapılabilmesi için tapu harcının uygun şekilde yatırılmış olması şartı aranır. Tapu belgesi olmaksızın geçerli bir satış işlemi yapılması mümkün değildir.
Tapu Harcı Nasıl Sorgulanır?
Tapu harcı sorgulama işlemi, tapu ve kadastro müdürlüklerine gitmeye gerek olmaksızın internet üzerinden hızlıca yapılabilir. Devlet kurumlarıyla alakalı işlemlerin anında ve pratik şekilde takip edilmesi için geliştirilen e-Devlet uygulaması, herhangi bir taşınmazla ilgili tapu bedeli hesaplanması konusunda da kullanıcılara kolaylık sağlar.
Tapu harcı sorgulama için öncelikle kullanıcı adı ve şifre bilgilerinizle sisteme giriş yapmanız gerekir. Daha sonra sayfanın üst kısmında bulunan arama kutucuğuna “Tapu ve Kadastro Harç ve Döner Sermaye Sorgulama/ Döner Sermaye Ödeme” yazarak ilgili sayfaya gidilir. Karşınıza çıkan ekranda “e-tahsilat seri numarası” seri numarası bilgisi istenecektir. E-tahsilat seri numarası, tapu ve kadastro müdürlüğü tarafından size verilen 12 veya 13 haneli bir sayıdır. Bu sayıyı yazdıktan sonra “Sorgula” butonuna tıklayarak tapu harcı sorgulama işlemini başlatabilirsiniz.
Henüz bir e-devlet şifreniz yoksa size en yakın PTT şubesine giderek nüfus cüzdanınızla birlikte gişeden hızlıca şifrenizi alabileceğinizi de hatırlatalım.
Tapu Harcını Kim Öder?
Tapu parası olarak da adlandırılan tapu harcını ödeme yükümlülüğü esasen hem alıcıya hem satıcıya aittir. Taşınmazın satış bedeli üzerinden yapılan hesaplamaya göre %2’sini alıcı, %2’sini satıcı olmak üstlenecek şekilde toplamda %4 olarak tapu harcı uygulanır.
Kanunen tapu harcını ödeme yükümlülüğü her iki tarafa ait olmakla birlikte, tarafların aralarında farklı şekilde anlaşmaları da mümkündür. Taraflar tapu harcı bedelini eşit olarak paylaşmak yerine paylarını farklı şekilde planlayabilir. Aynı şekilde tapu harcının tamamını taraflardan birinin ödemesi yönünde de anlaşmaya varabilirler. Önemli olan tapu harcı bedelinin eksiksiz şekilde ödenmiş olmasıdır. Tarafların oranı belirleme konusunda serbestçe karar verme hakları vardır.
Tapu Harcı Nereye Yatırılır?
Tapu harcını yatırma konusunda taraflarda çeşitli alternatifler sunulmuştur. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Bankalar: Banka aracılığıyla tapu harcı ödemesi için banka şubeleri, ATM’ler, bankaların internet bankacılığı şubeleri ve mobil uygulamaları kullanılabilir. Fakat bu işlem belirli bankalarda yapılabilir. Bu nedenle öncelikle tapu harcı ödeme hizmeti verip vermediği bilgisini ilgili bankadan öğrenmeniz gerekir. Tapu ve kadastro müdürlükleri banka bilgilerini SMS olarak da göndermektedir.
- İnteraktif Vergi Dairesi: Gelir İdaresi Başkanlığı’nın online ödeme kanalıdır. Sisteme girmek için e-Devlet şifrenizi kullanabilir, sistemde kimlik numaranızla bir şifre belirleyebilir veya tapu müdürlüğünden verilen e-tahsilat numarasını kullanabilirsiniz. Giriş yaptıktan sonra tapu harcı borcunuzu sorgulayabilir ve pratik şekilde ödeme işlemini tamamlayabilirsiniz.
- Web Tapu: Tapu ve Kadastro Müdürlüğü’nün online ödeme kanalıdır. Bu sisteme de yine e-Devlet şifresiyle veya kimlik numaranızla birlikte belirleyeceğiniz şifreyle giriş yapabilirsiniz. Başvuru işlemleri menüsü içindeki “tapu ve kadastro harcı ödemesi” sekmesi üzerinden adımlar takip ederek ödemenizi kolayca yapabilirsiniz.
Tapu Harcı Nasıl Hesaplanır?
Tapu harcı hesaplama konusu hem alıcının hem de satıcının sorumluluğunda olduğundan dolayı her iki taraf için de önemlidir. Tapu harcı hesaplamada alıcının ve satıcının beyan ettiği taşınmaz bedeli esas alınır. Yukarıda da değinildiği üzere taşınmaz satış bedelinin %4’ü tapu harcı olarak hesaplanır. Bunun taraflarca ödenme miktarını ise yine taraflar kendi aralarında serbestçe belirleyebilir.
Uygulamada tapu harcını düşük ödemek amacıyla tapuda taşınmaz satış bedelinin gerçek satış fiyatına göre daha düşük gösterilmesi gibi yollara sıklıkla başvurulduğu görülür. Böyle bir durum tespit edildiğinde çeşitli mali cezalarla karşı karşıya kalma riski söz konusu olabilir.
Tapu Harcı Nasıl Ödenir?
Tapu harcı yukarıda değindiğimiz ödeme kanallarından biri aracılığıyla, taşınmaz bedelinin %4’ünü tamamlayacak şekilde tarafların anlaştığı oranlarda ödenebilir.
Siz de birçok farklı sitedeki rezervasyonlarınızı, kısa dönem kiralık mülklerinizi ve ilgili ödemelerinizi tek bir sistem üzerinden yönetmek için Konuk.io ile gerçekleştirebilir, zamandan tasarruf elde edebilirsiniz.
