Tapu satışları, yüksek meblağlarda para transferleri yapılan ve bu sebeple de büyük önem taşıyan işlemlerdir. Yasal merciler, yapılan işlemlerin kayıt altında tutulması, satıcının ve alıcının haklarının güvence altına alınması, olası usulsüzlüklerin engellenmesi gibi amaçlarla çeşitli adımları zorunlu tutar. Bu zorunluluklardan biri de ekspertizdir. Peki tapu satışından önce gerçekleştirmeniz gereken ekspertiz işlemleri nelerdir? İşte ekspertiz zorunluluğu hakkında bilmeniz gereken tüm detaylar…
Ekspertiz Nedir?
Ekspertiz, tapu satış sürecinde alıcı ve satıcının ortaklaşa olarak gerçekleştirmesi gereken bir işlemdir. Hem konut hem de arsa, tarla gibi gayrimenkuller için uygulanan ekspertiz işlemi, bir bilirkişinin ticarete konu olan ev, işyeri, bina, tarla, bahçe gibi alanları detaylı açıdan incelemesi ve resmi bir şekilde raporlamasıdır.
Ekspertiz işlemi yapan kişilere “eksper” ya da “uzman” ismi verilir. Ekspertizler, devlet kuruluşlarıyla ve kimi zaman da sigorta şirketleriyle işbirliği içinde çalışır. Ekspertiz işleminin öncelikli amacı ise satışta adil bir fiyat belirlenmesini sağlamaktır. Eksperler, satışı söz konusu olan taşınmazın fiyatını olumlu ya da olumsuz yönde etkileyebilecek tüm unsurları analiz eder ve bulgularını raporlar. Uzman tarafından çıkarılan tapu ekspertiz raporu, tapu devir işlemlerinde kullanılır ve taraflar arasında satış sonrasında doğması muhtemel hukuki sorunlara karşı bir tedbir niteliğindedir.
Ekspertiz Neden Gereklidir?
Ekspertiz raporu, tapu alım satım işlemlerinde her iki tarafın da hakkını koruması sebebiyle büyük önem taşır. Satışı gerçekleştirilecek olan taşınmazın detaylı bir şekilde incelenmesi, söz konusu gayrimenkulün piyasa koşullarına uygun ve adil bir şekilde fiyatlandırılmasına yardımcı olur.
Ev, dükkan, atölye, fabrika gibi taşınmazlar, uzman olmayan bir kişinin fark edemeyeceği sorunlar taşıyabilir. Örneğin satın almayı düşündüğünüz ev, sizin gözünüze kusursuz görünse de aslında taşıyıcı kolonları kesilmiş ya da kırılmış, kolonları yetersiz malzemeyle makyajlanmış olabilir. İlgilendiğiniz bir dükkan, yapmayı planladığınız işe yasal oluşturacak ancak sizin fark etmediğiniz olumsuzluklar barındırabilir. Bu gibi sorunlarda alıcı, satın alma işleminden bir süre sonra mağdur olabilir ve ortaya haksızlık durumu çıkar. Ekspertiz işleminin öncelikli amacı, bu tarz sorunları engellemek ve alıcıların mağdur olmasının önüne geçmektir.
Konut, dükkan ya da komple bina gibi taşınmazların piyasa değerlerini belirleyen çeşitli faktörler bulunur. TCMB’nin yayınladığı Konut Fiyat Endeksi’nde de kriter olarak değerlendirmeye alınan bu faktörler arasında konutların yaşı, yapımında kullanılan malzeme kalitesi, iç donanımı ve donanımda kullanılan malzemenin niteliği de bulunur. Ekspertiz işlemlerinde konutun genel durumunun yaşıyla uyumlu olup olmadığına, malzeme kalitesine ve iç donanımın güncel durumuna da bakılır. Bu sayede gayrimenkul fiyatlarının adil şekilde belirlenmesi sağlanır. Satıcılar, bu işlem sayesinde gayrimenkullerini piyasa değerinin altına satmaktan korunurken alıcılar ise piyasa fiyatının üzerinde bir ödeme yapma riskinden kurtulur.
Tapu ekspertiz zorunluluğu; tarla, bahçe, arsa gibi arazilerin satışında adil bir fiyatlandırma yapılmasına da yardımcı olur. Özellikle yatırım olarak değerlendirilecek bu tür alanların tarıma ya da inşaata uygun olup olmadığı, bu alanlarda yapılması planlanan işlemlere devlet tarafından izin verilip verilmediği gibi konuların belirlendiği ekspertiz işlemi, alıcıların yanlış bir yatırım yapmasının önüne geçer.
Ekspertiz Zorunlu mu?
Ekspertiz işlemi, her türlü tapu alım satım sürecinde zorunlu tutulur. Alınacak raporun geçerli olabilmesi için eksperin yasal yükümlülüklerini yerine getirmiş bir şirkete sahip olması ya da devlet tarafından yetkili kabul edilen bir gayrimenkul şirketini temsil etmesi gerekir. Ekspertiz raporu, kredi işlemleri için bankalar tarafından da istenen bir belgedir. Bankalar, satışı söz konusu olan gayrimenkulün değerinin tarafsız bir kurum aracılığıyla belirlenmesini şart koşar ve verilecek kredinin miktarı, bu rapora göre belirlenir.
Ekspertiz Raporu Nasıl Alınır?
Ekspertiz raporu almak, son derece kolay bir işlemdir. Uzman ve yetkili bir ekspertiz firmasına başvurarak süreci başlatabilirsiniz. Başvurunuz sonrasında randevunuz oluşturulur ve ekspertiz firmasının yetkilileri, söz konusu gayrimenkulü değerlendirmek için yerinde ziyaret eder. Değerlendirme işleminde uzmanlar tarafından çeşitli testler, kontroller ve incelemeler yapılır. Herhangi bir sorun tespit edilmemesi durumunda ekspertiz raporu kısa sürede çıkarılır ve böylece satış işlemine hemen geçilebilir.
Siz de konut alım satımıyla ilgileniyor ve satın aldığınız konutları kiralayarak gelir elde etmek istiyorsanız, Konuk.io’ya hemen üye olabilirsiniz. Konuk.io sayesinde farklı kanallardaki kiralama ilanlarınızı, rezervasyonlarınızı ve ödeme alma işlemlerini tek platformdan kolayca yönetebilirsiniz.
